In deze maatschappij ervaren veel mensen een teveel aan prikkels. We worden er continue aan blootgesteld. Dit kan ontstaan door stress, gebrek aan slaap, druk werk- en privéleven, zorgen, piekeren en angsten, te weinig tijd om te ontspannen en uit te rusten en je brein raakt overvol. Maar ook door onvolwaardige voeding.
En ben je net als ik hooggevoelig (HSP) of heb je bijvoorbeeld ADHD dan ervaar je meer prikkels dan andere mensen. Vele onderzoeken wijzen uit, dat bij HSP en ADHD een tekort aan GABA een grote rol speelt (meestal in combinatie met neurotransmitter dopamine).
Zoals je weet begint alles bij de darmen!
Onze darmen zijn voor het grootste deel producent van je hormonen (neurotransmitters), het grootste deel van je spijsvertering zit in je darmen en we weten, dat 80% van je immuniteit in je darmen zit.
De darmen worden daarin ondersteund door 100 biljoen bacteriën, samen met virussen, gisten en schimmels. In de darmen leven zowel goede als slechte bacterien. Al die bacteriën noemen we de darmflora en als de goede als zowel de slechte bacterien met elkaar in balans leven, dan spreken we over een gezonde darmflora. Ook staat de darmflora constant in contact met je immuunsysteem.
Je begrijpt wel, dat je je darmen in goede balans moet houden.
Orthomoleculaire voeding zorgt voor een goede balans in de darmen en streeft ernaar de lichaamscellen van optimale hoeveelheden voedingsstoffen te voorzien om het lichaam in goede gezondheid te laten functioneren.
Eiwitten zijn de bouwstof van hormonen en neurotransmitters. De juiste onverzadigde vetzuren en de co-factoren zoals vitamines en mineralen spelen een belangrijke rol bij het functioneren van de hormonen en neurotransmitters. Maar laat ik eerst het verschil tussen neurotransmitters en hormonen uitleggen.
Neurotransmitters vallen onder de hormonen, maar ze komen niet op dezelfde manier tot stand.
Hormonen zijn boodschapperstoffen die door bepaalde hormoonklieren afgeven worden in het bloed. Ze geven de boodschap vervolgens af aan bepaalde cellen die dan een bepaalde belangrijke functie gaan uitvoeren.
Neurotransmitters zijn stoffen in de hersenen die ervoor zorgen, dat zenuwcellen (neuronen) met elkaar kunnen communiceren. Neurotransmitters worden in tegenstelling tot hormonen in zenuwcellen gemaakt en zijn vooral actief in onze hersenen. Onze hersenen bestaan uit miljarden zenuwcellen, die neuronen worden genoemd. Onze darmen zijn voor het grootste deel producent van je neurotransmitters.
De vier belangrijkste (primaire) neurotransmitters worden (deels) in de darmen aangemaakt, namelijk GABA, dopamine, serotonine en acetylcholine.
Je weet, niet alleen de cellen van de darmen produceren neurotransmitters, maar ook de bacteriën in de darmen produceren neurotransmitters. Een gezonde darmflora met een flinke kolonie aan gezonde darmbacteriën spelen dus een belangrijke rol in het GABA-metabolisme. Belangrijkste GABA-producent zijn de bacteriën Lactobacilles en Bifidobacterien.
De darmbacteriën hebben dus veel te maken met de werking van onze hersenen, het gebied van de neurotransmitters. Er zijn honderden miljoenen zenuwcellen die de hersenen verbinden met de zenuwcellen van het enterisch zenuwstelsel in de darmen (zenuwstelsel van de spijsvertering). De verbinding tussen de darmen en hersenen noemen we Nervus Vagus. Via de darmbacteriën worden er boodschappen doorgegeven aan de hersenen en andersom.
Onder de meer dan 10-tallen neurotransmitters in ons lichaam maken we onderscheid tussen stimulerende (exiterende) en remmende (inhiberende) neurotransmitters.
GABA (remmend) is wat betreft de werking, de tegenhanger van neurotransmitter glutamaat (stimulerend). Deze twee neurotransmitters zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en horen in balans te zijn.
De remmende neurotransmitters GABA heeft een remmende werking op je zenuwstelsel en kalmeert je brein. Het verlaagt stress- en angstgevoelens en is rustgevend. De grote rol van GABA is dan ook het remmen of blokkeren van teveel prikkels in de hersenen en het centrale zenuwstelsel. Tevens schakelt GABA adreline uit en remt de afgifte van histamine met meer dan 60%.
De stimulerende neurotransmitter glutamaat stimuleert je hersencellen, zodat je kan denken, praten, informatie kan verwerken en nieuwe informatie kan opslaan in het korte en lange termijn geheugen. Alhoewel glutamaat een van de uitbundigste neurotransmitters is in de hersenen, is het maar een kleine concentratie, maar kan gauw overprikkeld worden.
Glutamaat is de voornaamste stimulerende (en prikkelende) neurotransmitter in het zenuwstelsel.
Als dit concentratiegehalte stijgt, worden de neuronen geprikkeld en kunnen ze niet meer normaal denken.
Maar waardoor ontstaat nu een onbalans tussen GABA en glutamaat?
1. Vitamine B6
Het aminozuur L-glutamine passeert de bloedhersenbarriere en in de hersenen wordt het natuurlijke glutamaat (glutaminezuur) aangemaakt. Onder de invloed van het GAD-enzym (glutamaat decarboxylase) en vitamine B6 (vitamine P-5-P) samen met co-factoren als vitamines en mineralen wordt van glutamaat GABA aangemaakt.
L-glutamine is het meest voorkomende niet-essentieel aminozuur en bevindt zich in het lichaam in het maagdarmkanaal, hersenen, de spieren en lever en is meer betrokken bij stofwisselingsprocessen dan elk ander aminozuur. Zoals ik al schreef wordt L-glutamine door de hersenen opgenomen en daar ter plaatste omgezet te worden in glutamaat. Als de hoeveelheid glutamaat in de hersenen te hoog wordt, dan wordt het omgezet in GABA en glutamine. En GABA geeft rust.
Het gebrek aan vitamine B6 (vitamine P-5-P) is een grote factor is in het gehele probleem van de omzetting van glutamaat naar GABA. De gewone vitamine B6 (Pyridoxine), de niet bio actieve vorm van B6, dient zelf door het lichaam omgezet te worden naar de bio actieve vorm, namelijk vitamine P-5-P (Pyridoxine-5-Phosphaat). Het blijkt, dat de meeste mensen niet in staat zijn om de niet bio actieve vitamine B6 om te zetten naar de bio actieve vorm van vitamine B6, namelijk vitamine P-5-P.
Hierdoor stapelt vitamine B6 zich op in het lichaam, omdat het niet omgezet kan worden, terwijl er een tekort is aan de bio actieve stof vitamine P-5-P. Er is dus wel voldoende vitamine B6 in het bloed te meten, maar het lichaam kan er niets mee. De vitamine P-5-P kan niet gemeten worden in het bloed. En daar ligt het probleem. Als er niet voldoende vitamine P-5-P aanwezig is, kan glutamaat niet omgezet worden in GABA. Er bouwt zich dus een teveel aan glutamaat op in het lichaam. Advies is dan ook
L-glutamine te combineren met vitamine P-5-P samen met co-factoren.
Als je te lang een te hoog gehalte hebt aan glutamaat (excitotoxiciteit) dan kan dat leiden tot angstgevoelens, nervositeit, migraine, hyperactiviteit, rusteloze benen, bedplassen, ADHD, Parkinson, fibromyalgie, depressies en andere medische aandoeningen van de hersenen en het zenuwstelsel.
Dit gebeurt dus wanneer grote hoeveelheden van glutamaat zich opstapelen in de hersenen en de zenuwcellen overmatig prikkelen. Voedingsstoffen die excitotoxiciteit beschermen zijn vitamine B2, B3, B12, D, magnesium, mangaan, curcumine, NAC, aminozuren L-taurine en L-carnitine en alfaliponzuur.
2. Te weinig balans tussen actie en ontspanning
Doordat er te weinig balans is tussen rust en actie ontstaat er ook een onbalans tussen glutamaat en GABA. Eigenlijk alle dingen die je tot rust brengen helpen GABA te ondersteunen. En het gaat erom, dat je meer met je lichaam bezig bent dan met je hersenen.
Ga lekker wandelen, zwemmen, fietsen, mediteren, dansen, zingen, het beoefenen van qigong, yoga enz.. Al deze dingen zijn geschikt om je GABA te verhogen. En ben je erg overprikkeld, ga dan rusten zonder prikkels van telefoon of televisie enz. of slapen.
Er zijn ook mooie oefeningen om je Nervus Vagus te resetten. Kijk eens op youtube naar de oefening Basic Exersice, van Stanley Rosenberg, een Deens-Amerikaans craniosacraaltherapeut. Deze werken hartstikke goed.
3. Verkeerde voeding die glutamaat verhoogt
Daarnet vermeldde ik, dat voeding een grote rol speelt in overprikkeling (lees omzetting van glutamaat naar GABA).
Een belangrijke oorzaak, waardoor een teveel aan glutamaat kan ontstaan, is de bekende smaakmaker E621 MSG (monosodiumglutamaat), een omstreden smaakversterker. Het is de synthetische vorm van glutamaat. Het zit in zoveel voorbewerkte voedingsmiddelen, dat bijna iedereen ze binnenkrijgt. Het zit in voorverpakte soepen, sauzen, bouillonblokjes, kant-en-klaarmaaltijden, pizza´s, chips, vis, vlees en natuurlijk in veel fastfood.
Hoewel fabrikanten zich bewust zijn van de negativiteit rondom E621, zijn ze erg creatief geworden in een andere benaming van E621.
Maar ook alcohol, drugs, medicijnen, keukenzout, cafeïne en onvolwaardige voeding hebben allemaal invloed op de omzetting van glutamaat naar GABA. Dus voeding speelt een grote rol hierin.
Ik kan je helpen om meer balans te creëren door een orthomoleculair en uitgebalanceerd voedingsplan, eventueel aangevuld met supplementen, voor jou samen te stellen.
En als je vragen of opmerkingen hebt, dan kun je het vragenformulier invullen wat te vinden is onder de kop Contact. Ook kun je hier een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek van 15 minuten boeken.
In dit gesprek kun je vragen stellen over dit onderwerp en/of ik vertel over mijn werkwijze. Wil je een uitgebreid gesprek, dan kun je, onder de kop Sessies, een intakegesprek van 45 minuten boeken. Je bent van harte welkom!
Bedankt voor het lezen.........♥
Lieve groet,
Angelique
Comments